Kako se vrši razmena materija između majke i ploda?
Plod u materici ima sopstveni krvotok, koji je u potpunosti izdvojen od krvotoka majke. Krv majke cirkuliše kroz sistem sudova njenog organizma, a krv ploda kroz krvne sudove posteljice, pupčane vrpce i krvne sudove ploda. Prema tome, krv majke se ne meša sa krvlju ploda.
Pa, kako onda – pitaćete – plod dolazi do potrebnih materija?
Razmena materija između krvotoka majke i krvotoka ploda, neophodna za opstanak i razvoj ploda, vrši se preko jedne tanke opne koja se zove placenta ili posteljica. Spoljašnja strana posteljice čvrsto je priljubljena uz matericu, a unutrašnja strana je pupčanom vrpcom povezana sa plodom. Ona ne propušta uobličene krvne elemente (crvena i bela krvna zrnca i krvne pločice), ali zato propušta druge materije. Dakle, kroz ovu tanku opnu, koja razdvaja ova dva krvotoka, obavlja se neophodna razmena materija između majke i ploda. Putem pupčane vrpce plod prima hranljive materije i kiseonik, a uklanja ugljen-dioksid i otpadne stvari. Pored toga, ova opna predstavlja istovremeno i barijeru koja sprečava prelazak štetnih materija iz krvotoka majke u krvotok ploda. Posteljica ima i druge izvanredno važne zadatke u trudnoći. Ona sprečava prelazak bakterija koje mogu inficirati plod, ukoliko je majka već inficirana. Zbog toga plod ne oboleva od mnogih bolesti od kojih može majka da oboli u toku trudnoće.
Neki uzročnici bolesti lako prelaze tu posteljičnu barijeru i napadaju plod. To su u prvom redu izazivači sifilisa (takozvane blede spirohete), koje se aktivno kreću i lako pređu u posteljicu, napadaju je i izazivaju na njoj teške promene. Preko posteljice blede spirohete napadaju plod, dovode do njegovog uginuća i izbacivanja iz materice putem pobačaja, ili pak, dolazi do prevremenog rađanja obolelog novorođenčeta. Isto tako, iz krvotoka majke u krvotok ploda prelaze i virusi – izazivači virusnih obolenja,
koji, ako majka oboli, napadaju i plod i dovode do teških promena u njemu. Takav plod, ako se bolest javi do trećeg meseca trudnoće, ili ugine i biva izbačen iz materice, ili se (mada to nije obavezno) novorođenče rađa defektno.